Hát ru con với những người Mẹ hiện đại
Thời gian sóng nối, trải dài và liên tiếp những giá trị khác biệt. Mỗi thời đại có những giá trị riêng, cách suy nghĩ, phương thức vận hành riêng. Cách đây 20 năm, hình ảnh người bà, người mẹ ngồi bên võng đưa cháu, đưa con và ngâm nga câu hát ru êm đẹp, trong ngời luôn là kí ức khó mờ trong tâm tưởng tuổi thơ cổ tích của lớp người nay đã lớn. Ngày nay, người phụ nữ đặt chân lên những bậc thang vững bền của vị thế xã hội, của trách nhiệm và vai trò ngày càng không thể thay thế, họ giỏi hơn, năng động tích cực hơn, và cũng vì thế họ lỡ lạc một vài điều nhỏ bé nhưng quan trọng trong quá trình đảm nhiệm thiên chức làm mẹ của mình: những câu hát ru. Chẳng còn những câu hát à ơi theo nhịp võng đưa, chẳng còn những bài ca dao mộc mạc gói sâu tầng ý nghĩa thấm nhuần tâm hồn Việt, chẳng còn những giọng hát mượt mà, nồng ấm tình cảm cùng những lời nhắn nhủ, gửi gắm trong vô thức,…
Vì bận rộn? Vì không có người hướng dẫn? Vì vốn ca dao dân ca eo hẹp? Vì khả năng thanh nhạc giới hạn? Vì thời công nghệ đa dạng những băng đĩa chất lượng? Vì ngại thể hiện giữa khu chung cư kị làm phiền, làm ồn và khép kín?
Hoặc là vì tất cả những điều đó. Nhưng hãy nhìn vào sự thật, một đứa trẻ được nhận sự chăm sóc tình cảm là cách giáo dục hiệu quả nhất. Hãy nhìn những lợi ích mà những câu
hát ru mang lại cho trẻ, ngoài mặt tác động trực tiếp và trực diện là mang lại giấc ngủ ngay và ngoan cho con:
Thứ nhất, những câu
hát ru gieo hạt giống tâm hồn ở con trẻ trong vô thức, và khi chúng nhận thức được, hạt giống đó sẽ sinh sôi nảy nở. Những trải nghiệm sống được đúc kết, những chân dung xã hội được phác họa, những ước mơ đẹp, hoài bão lớn, giá trị đích thực mà giản đơn,… được điểm sáng, những tình yêu, đạo đức,… được tôn vinh, những mỹ từ, mỹ cảnh được mở ra với lòng tự hào và lòng yêu quê hương đất nước,… Tìm đâu những bài nhạc trẻ yêu đương sầu não vô vị, những lời hát viết cho người lớn để ru con, sao lại không dùng vốn liếng vô giá của dân tộc mình? Đến khi con trẻ được giáo dục trong môi trường sư phạm một cách hệ thống, chính qui, tự nhiên sẽ hình thành một cảm quan tốt đẹp, một tâm hồn Việt. Vốn dĩ nội hàm những câu hát ru đã rất sâu sắc, nhưng dễ hiểu, cũng là bài học đầu đời, là hành trang tốt nhất cho những đứa con yêu.
Thứ hai, những câu hát
ru gia tăng mối liên kết giữa người mẹ và đứa con. Khoa học đã chứng minh rằng những đứa trẻ thường xuyên có sự tương tác với người mẹ thông qua âm nhạc (như cùng hát, cùng nhảy, cùng xem ca nhạc hay chơi nhạc cụ,…) thì tình cảm sâu chặt và sâu đậm hơn.
Ru ngủ là một thuật thôi miên đơn giản, ở giữa ranh giới tỉnh và ngủ, đứa trẻ được dẫn đưa bằng lời hát của mẹ, trong lời hát đó là cả một bầu trời yêu thương, lo lắng, cặn kẽ những quan tâm. Đó sẽ là sợi dây liên kết hai mẹ con suốt cuộc đời còn lại.
Thứ ba, những câu
hát ru thể hiện tài năng của người phụ nữ, nhất là phương tiện để ghi điểm với chồng và mẹ chồng. Những bà mẹ chồng hay có quan niệm hướng sự nuôi dạy cháu chắt theo con đường mà lớp người trước đã dùng. Và những người chồng được lớn lên bởi những lời ru thì cũng mong muốn như vậy. Hình ảnh người mẹ ngồi ru con luôn là một hình ảnh đẹp trong tâm tưởng người Việt. Một người phụ nữ Việt năng động ngoài xã hội và cũng trầm lắng hát ru con là kết tinh của cái đẹp xưa và nay, là một người phụ nữ của thế giới, và cũng là một người mẹ của con mình, một người vợ, một người con dâu.
Nhưng
ru con đâu phải chuyện dễ. Từ vốn liếng lời ru, đến khả năng truyền cảm, còn sắp xếp công việc,… Thiết nghĩ các chị em cần trau dồi ca dao dân ca, chọn lọc và có thể biến tấu một cách tự nhiên, cũng cần có sự trợ giúp của những người thân trong gia đình vì đây cũng là một bước nuôi dạy trẻ. Trên tất cả, sự hết lòng của người mẹ là sự cần thiết tuyệt đối.
Cuộc sống bộn bề, lo toan và mệt mỏi. Trong một vài phút ngắm nhìn đứa con thơ say giấc ngủ ngon, ngâm nga những câu hát yên bình tươi đẹp, người mẹ được trở về là mình, được thấy mình là mình trong chiều sâu tâm hồn của dân tộc, trong cách ngưỡng vọng cuộc sống với những giá trị suy ngẫm chiêm nghiệm của ca dao dân ca, được hiểu mình là mình trong hàng mi nhắm vô tư của tình yêu bé bỏng. Mỗi người có một phương cách riêng, nhưng nếu được, hãy
ru con bằng cả tấm lòng, giao cho con những lời tình thương của quá khứ và tương lai...